Evcil Hayvanlarda Aromaterapi: Temel Konular & Güvenlik

Doğruyu söylemek gerekirse "Evcil Hayvanlarda Aromaterapi Uygulamaları" konulu bir yazı yazmayı veya "Evcil Hayvanlar & Aromaterapi" başlıklı bir sayfa açmayı hiç planlamıyordum fakat bu konuda ciddi bir bilgi açığı ve Türkçe kaynak eksikliği olduğunu fark edip, normal şartlarda "güvenilir meslek gruplarına" mensup insanların internette sorumsuzca paylaştığı (en kibar tabiri ile) dehşet verici videoları gördükten sonra bir şeyler yapmam gerektiğine karar verdim.

Çok önemli bir konunun altını çizerek başlamak istiyorum bu yazıya; evcil hayvanlarınızın herhangi bir sağlık sorununa teşhis konulması ve/ya tedavi geliştirilmesi için YALNIZCA veteriner hekimlere danışın. Veteriner hekimler her hayvanın türü, yaşı, boyutları/ağırlığı, fizyolojisi ve metabolizmasını göz önüne alarak bir tedavi protokolü geliştirir ve uygun ilaç /uçucu yağ vb. dozunu ayarlar/uygular/uygulama konusunda size tavsiye verirler.

Zehir ile şifa arasındaki ince çizgi DOZDUR.

Sokaktan bulduğunuz hayvanları (kedi, kaplumbağa, kirpi vb.) bir veterinere danışmadan - kene sökmek için dahi olsa bile - herhangi bir etken maddeye (ilaç, uçucu yağ [Doğal demek zararsız demek değildir!], sabit yağ, gıda takviyesi, hidrosol vb.) maruz bırakmayın.

Hak, yetki ve yetkinliğinden şüphe ettiğiniz insanları, hayvanlarımızın (evde veya sokakta) sağlıklarına bilinçli veya bilinçsizce (cahilce) kast eden davranışlar içerisinde olan kimseleri uyarın.

Herkesin - ben dahil - söylem, yaklaşım ve davranışlarını bir mantık süzgecinden geçirin. Mümkünse bilgilerini ufak bir. araştırma yaparak teyit edin.

Hepsinin Fizyolojisi Farklı, Özel İhtiyaçları ve İstisnaları Çok Fazla

Hayatınızda bir kez içtiğiniz işkembe çorbasının nereden geldiğini sorguladıysanız, ineklerin 4 bölümden oluşan bir mideye sahip olduklarını duymuşsunuzdur, peki mesela tek bir mideye sahip olan atın kusma refleksi olmadığını biliyor muydunuz? Bir kedinin uçucu yağları karaciğerindeki bir enzim eksikliğinden ötürü metabolize edemediğini? Kuşların madenlerde gaz kaçaklarını tespitte kullanıldıklarını, dolayısıyla havadaki gazlara/uçucu moleküllere karşı SON DERECE hassas olduklarını? Veya köpeklerinize sevmedikleri kokularla ve/ya yüksek dozda uygulamalar yaparak fayda sağlamak yerine psikolojik ve hatta fizyolojik rahatsızlıklara yol açabileceğinizi? Yanlış harici uygulamalarda evcil hayvanlarınızın ciltlerini tahriş edebileceğinizi, yakabileceğinizi veya yara dahi yapabileceğinizi?

Tıp etiğinin dört temel prensibinin ilki "ZARAR VERME"dir.

İkincisi "YARARLIYSA YAP"tır.

Dolayısıyla hiç unutmamanız gereken bir nokta, her hayvan farklıdır. Hayvan sağlığı konusunda profesyonel bir alt yapınız yoksa; kafadan aromaterapi uygulaması yaparak, en masum bakım ve temizlik uygulamalarıyla dahi hayvanlarda akut sorunlara veya sistemik rahatsızlıklara neden olabilirsiniz. Dolayısıyla bir canlıya "zarar vermemek" adına, emin olmadığınız uygulamaları evde veya sokakta hayvanlarımız üzerinde "denemeyin".

Bu bilinçten hareketle, evcil hayvanlar ve aromaterapi ile ilgili bilmemiz gereken temel konular, arkasına bir bilgi ve "yarar sağlama" anlayışı koyarak güvenle kullanabileceğimiz masum ürünler nelerdir?

Evcil Hayvanlar & Aromaterapi

Evcil hayvanlar ve aromaterapinin bilimsel geçmişi, insanlarda aromaterapinin bilimsel geçmişinden çok daha eski aslında. Aromaterapi'nin kurucusu Jean Maurice Gattefosse bile uçucu yağlar üzerinde araştırma ve gözlemlerini önce atlar ve köpekler üzerinde yapmış.

Dolayısıyla konu ciddi fakat dikkatli davranarak, araştırma yaparak, uzmanlara danışarak; evcil hayvanlarımıza saf ve doğal aromaterapi ürünleri ile bakım yapmanız, bir veteriner ile doğal tedavi yöntemleri uygulamanız elbette mümkün.

Daha da önemlisi bilinçli bir aromaterapi yaklaşımı ile, bu birbirinden güzel kokulara sahip bitki özlerini evcil hayvanınızla ilişkinizi geliştirmek ve hatta çeşitli davranış problemlerini (arabaya binmeme, şimşek/fırtına korkusu, temel eğitimde yaşanan tıkanıklıklar) çözmek için kullanabilirsiniz.

Nereden başlamak lazım?

Öncelikle sevdiğiniz kokularla karışımlar yapmaya girişmeden, ihtiyacınıza yönelik veteriner hekiminizden kolaylıkla temin edebileceğiniz farklı hayvanlar türlerine özel geliştirilmiş - maalesef çoğunlukla yabancı - hazır aromaterapi, Bach çiçekleri ve homeopati preparatları olduğunu bilmelisiniz.

Ben bu hazır preparatların kullanımını önemsiyorum ve öneriyorum çünkü hayvanların koku duyuları o kadar gelişmiş ki, özellikle tedaviye yönelik uygulamalarda bu karışımların laboratuvar ortamında, evde ölçmeniz mümkün olmayacak kadar ufak dozlarda hazırlanması gerekiyor.

Diyelim ki aromaterapi konusunda belli bir alt yapıya sahipsiniz ve/ya benim eğitimlerime katıldınız, ben de sizlere hayvanlarınızın bakımı veya refahı için güvenle kullanabileceğiniz bir karışım önerdim. Veteriner hekiminizden de olur aldınız ve karışımınızı evde kendiniz yapmaya karar verdiniz...

Aromaterapide kullanılan tüm bitki özlerini ve özellikle uçucu yağları alırken ve kullanırken dikkat etmeniz gereken noktalar var. Lütfen bu ürünleri satın alırken azami titizlik gösterediğinizden emin olun. Bu noktaların neler olduğunu CerciYusuf.org sitesinden ulaşabileceğiniz "Uçucu Yağları Satın Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler" infografiğinden inceleyebilirsiniz.

Düşük kaliteli, tağşiş edilmiş veya düşük kalitede sentetik kimyasallar içeren aromaterapi ürünleri, bakım amaçlı bile kullanıyor olsanız evcil hayvanınıza zarar verebilir.

Hangi hayvanda, hangi bitki özü, nasıl?

Bununla ilgili detaylı bilgiye ulaşabileceğiniz bir sayfa hazırlamıştım. Evcil Hayvanlarla Aromaterapi sayfasını ziyaret ederek hangi özlerin, hangi evcil hayvanlarda ve ne dozlarda kullanıldığı ile ilgili genel bir bilgi edinebilirsiniz.

Bununla beraber kesinlikle unutmamanız gereken, köpekler aromaterapi uygulamaları için daha uygun olasalar da, belli bir özle ilgili "bir bilimsel araştırma var" veya "Ayşe dedi ki X uçucu yağı Y'de çok etkiliymiş" diye, patili dostlarımıza hoşlarına gitmeyen hiç bir şeyi dayatmamalıyız.

Evrimsel süreçte, rahatsızlıklara karşı doğadan seçtikleri bir takım ot, kök ve çiçeklerle kendilerini binlerce yıldır tedavi etmiş hayvanlarımız, aromaterapi uygulamaları söz konusu olduğunda "seçici" pozisyonda olmalıdırlar.

Bir yara tedavisi, kas/iskelet sistemi problemi veya benzer fizyolojik ihtiyaçların söz konusu olmadığı durumlarda, - özellikle davranış problemlerinin çözümü, ilişki geliştirme ve bakım amaçlı kullanımlarda - evcil hayvanlarınızın kafasını çevirdiği, kaçtığı veya benzer red davranışları sergiledikleri uçucu yağları kullanmayın. Hayvanlarınızı zorlamayın.

Hayvanlarımızın hoşuna gitmeyen bir uygulamayı dayatma yetkisi sadece ve sadece hayvanlarımızın sağlığından sorumlu ve bu konuda mesleki yetkinlik sahibi veteriner hekimlerimize ait.

Köpekler, kediler ve kuşlar için hazırladığım "Evcil hayvanlar & aromaterapi" uygulamalarında güvenlik kartlarını yarın itibariyle instagram hesabımda paylaşacağım.

Hayvanlarda Aromaterapi konusunda beni beklemek istemez, kendinizi geliştirmek isterseniz okumanızı tavsiye edeceğim iki güzel kaynak kitabı aşağıda bulabilirsiniz:

Bir sonraki Evcil Hayvanlarla Aromaterapi atölyemi yazın açmayı düşünüyorum. Bu atölyeme katılmak için şimdiden bize yazıp ön kayıt olabilirsiniz: ask@aromaterapi.co Çok az açtığımız için çok hızlı dolan bir atölye bu maalesef.

Bir sonraki yazılarımda evcil hayvanlarda aromaterapi uygulama biçimlerinden derinlemesine bahsedeceğim.