Kediler & Aromaterapi

Herkese Merhaba,

Kedi sağlığında aromaterapi uygulamaları ile ilgili cevap verebileceğimin o kadar üzerinde soru alıyorum ki, bu konudaki yaklaşımımı kısaca toparlayayım ve sorular geldikçe içeriğini merak ettiğiniz yeni konu/noktalarla güncelleyebileceğim kaynak bir sayfa yaratayım istedim.

Bu sayfada önce kediler ve aromaterapi konusunda önemli olduğunu düşündüğüm bir kaç noktaya değineceğim, ardından da sizlerden gelen ve çok tekrar eden bazı soruları yanıtlayacağım.

Kediler & Aromaterapi Uygulamaları Mümkün Mü?

Mümkün.

Ama bilgili, bilinçli ve farkında olarak. Ve veteriner değilseniz ASLA tedavi amaçlı değil.

Kedinizin bir rahatsızlığı varsa MUTLAKA bir veterinere götürmelisiniz, aksi taktirde "bütün iyi niyetinizle" can dostunuzun durumunu daha kötüye götürebilirsiniz.

Hasta bir hayvan söz konusu olduğunda kullandığınız ürünün "doğal" olması hiç bir şey ifade etmez. Doğal demek zararsız demek değildir. Şöyle düşünün yer fıstığı da doğal ve yenilebilir bir ürün ama bilmeden alerjisi olan bir insan yediği zaman hayatını oracıkta kaybedebiliyor.

Bu kedilerimiz için de öyle.

Uçucu yağlarla olan etkileşimlerinde her zaman direkt bir kötüleşme gözlemlemeyebilirsiniz ama orta veya uzun vadede, kedinizin sağlık durumuna göre - o zamana kadar iç organlarında oluşacak birikim neticesinde - bir anda "gizemli bir zehirlenme" (mysterious poisoning), böbrek veya karaciğer rahatsızlığı ile boğuşurken bulabilirsiniz kendinizi.

Bununla beraber şunu da söylemem gerekir;

Veterinary Clinics of North America:  Small Animal Practice, Vol. 14, No. 6 bilimsel yayını, "Kedi Familyası İçin Tıpta Gelişmeler Sempozyumu" başlıklı bir yazıda ÇOK hoşuma giden bir ifade var.

Doktor Veteriner Hekim Jeff R. Wilcke diyor ki

"Kediler için zehirli olduğunu bildiğimiz (kimyasal) ilaçlar bile, biz onların "özel niteliklerinin" farkında olup, bu nitelikleri kompanse ettiğimiz sürece (ihtiyaç durumunda) güvenle kullanılabilir"

Ama buna YALNIZCA veteriner hekiminiz karar verebilir, tedavinin bir parçası yapabilir ve reçete edebilir.

Tedaviyi Bir Kenara Bıraktık. Kedilerimizin Bakımında Aromaterapiyi Nasıl Kullanabiliriz?

Kedinizi taramak ve gözlerini silmek için hidrosoller, pati bakımı yapmak için sabit yağlar kullanabilirsiniz.

• Özellikle gözleri akan cins kedilerinizin gözlerini gül suyu ile temizleyebilir

• Huzursuz kedilerinizi papatya suyu, lavanta suyu ve yasemin çayı ile tarayabilirsiniz

• Kızgınlık dönemindeki kedileriniz için ıtır veya mercanköşk çayı hazırlayıp yine bu çayları hidrosol gibi elinize veya kedinizin fırçasına bir miktar spreyleyerek, kedinizi rahatlatabilirsiniz

• Kedilerinizin patilerine soğuk sıkım zeytinyağı veya shea butter ile masaj yapabilirsiniz

Kedileriniz bu yağları ve hidrosolleri yalayabilirler, hiç bir sorun olmaz.

Yalnız bu noktada kullandığınız aromaterapi ürünlerinin 100% saf ve doğal olduğuna lütfen dikkat edin. Ve unutmayın bu ürünlerin taze, 100% saf ve doğal oldukları durumlarda, çok da ucuz ürünler değillerdir...

Bir de bana tekrar tekrar gelen bir takım sorulara dikkat çekmek ve yanıt vermek istiyorum.

• Evde koku lambam var (1)yakmalı mıyım/ (2)ne yakmalıyım/ (3)yakıyorum kedim için kötü mü?

Klasik aromaterapi pratiğinde koku lambanızı sabah 1 saat akşam 1 saat (kısaca günde 2 defa), her 5m^2 için 1-2 damla uçucu yağ ile kullanmanızı öneriyoruz. Diyelim ki 40-50m2 bir odanız var, koku lambanızda 7-14 damla uçucu yağ yakarsınız.

Bu dozda, koku lambanızı kedinizin gidip burnunu sokamayacağı bir yere yerleştirip - evinizi de her gün bir iki defa güzelce havalandırdıktan sonra "büyük ihtimalle" kendinize kısa vadede gözle görülür bir şey olmaz. Bununla beraber orta veya uzun vadede - kedinizin fizyolojik durumuna göre - hafif (hayati olmayan) veya zor (hayati) sonuçlar doğurabilir.

Neden "büyük ihtimalle" diyorum, çünkü kedinizin özellikle böbrek ve karaciğerleri ile ilgili bir rahatsızlığı veya bir zaafiyeti varsa, yukarıda örneğini verdiğim uçucu yağlar düşük dozlarda dahi - tetikleyici veya "bardaktaki son damla" olabilir.

Dolayısıyla ben herkesin kedisini tanıyamayacağım, bir veteriner muayene etmeden bilinen veya gizli rahatsızlıklarını ve bu rahatsızlıkları geldikleri notayı bilemeyeceğim için - "Önce Zarar Verme" prensibi ile - diyorum ki:

Evinizde sağlıklı, hasta veya yaşlı bir kediniz varsa (kısaca kedinizin sağlık durumu ne olursa olsun), mümkünse koku lambasında hidrosol kullanın, güzel kokuları duymayı çok seviyorsanız kendinize koklama kokuları veya tuzları yapın, evinizi kokulandırmak için de tütsü yakın. İlla koku lambası kullanacaksınız; bu alana kedinizi sokmayın, o girmeden uçucu yağ ile ortam kokulandırması yaptığınız odayı önce güzelce havalandırın.

• Tütsü yakmak kedilere zarar verir mi?

Sentetik tütsü, yani boya + yanıcı madde + kimyasal esans yapısında hazırlanmış ürünler kedinize zarar verir. Ve bence bu ürünleri kendi sağlığınız için de kullanmamalısınız.

Doğal tütsü yakmak ise zararlı değildir çünkü ateş ile tükettiğimiz ürün günün sonunda bir yaprak veya bir parça ağaçtır.

Bir diğer yandan karşılaştırmalı olarak düşündüğünüzde; koku lambasına eklediğimiz 1 damla uçucu yağda ise kilolarca bitkisel materyalin özü vardır.

Yani uçucu yağlar, bir kedinin hayatının doğal akışında karşılaşabileceği koku molekülü miktarının, yüzlerce kat üzerinde yoğunluğa sahiptirler.

• Evde XYZ uçucu yağını sprey olarak olarak kullanıyorum kedime zarar verir miyim?

Bu spreyleri ortam kokulandırma için kullanıyorsanız, yukarıdaki cevabım geçerli.

Fakat aromaterapik bir çarşaf spreyi veya mevsimsel bakım spreyi kullanıyorsanız, kediniz spreyi sıktığınız anda gelip sıktığınız yeri yalamıyorsa - hiç bir sorun olmaz.

• Hangi uçucu yağlar kediler için zararlıdır?

Kediler keton ve fenollere karşı hassastırlar. Salicylic acid, coumarin gibi molekülleri vücutlarında parçalamada zorlanırlar.

Dolayısıyla tüm kekik türleri, kış yeşili, tonka fasülyesi, çay ağacı ve tarçın gibi türleri ancak - gerçek bir ihtiyaç varsa - uzman bir veteriner doğru bir doz belirleyip kullanımını tavsiye edebilir.

Citronella (Cymbopogon nardus) kedilerde mide rahatsızlıklarına neden olabilir. Bazen sosyal medyada dehşet içerisinde görüyorum - dışarıdan iyi iş yaptığına sizi rahatlıkla ikna edebilecek insanlar - basit bir Google araması yapmaya bile vakit ayırmadan, citronella kullanarak "bit-pire spreyi" hazırlayıp çektikleri videolarda fısır fısır sıkıp, bol keseden faydalarını anlatabiliyorlar.

Pinus ve Citrus türlerinin - yani pinene ve limonene gibi hidrokarbon içeren uçucu yağların - kediler üzerindeki zararlı etkileri ile klinik araştırmalar ile tespit edilmiştir. Burada önemli bir nokta, bu moleküller sadece uçucu yağlara özel değildir - evinizde çam veya limon kokulu deterjan kullanıyorsanız - bunların da içeriğinde bu koku molekülleri olacağından kullandığınız raf ürünlerine de dikkat etmelisiniz.

Aslında evinizde bir hayvan besliyorsanız - kedi, köpek veya kuş fark etmez -

• kokusuz doğal deterjanlar kullanmanız

• kullandığınız parfümleri veya deodorantları onlarla aynı ortamda sıkmamanız

• onların yaşam ortamlarında sentetik kokulu renkli mumları yakmamanız

• mama ve su kaplarını doğal sabunlarla yıkamanız

...en sağlıklısı.

• Kedimiz XYZ hastalığı ve hangi uçucu yağı kullanmalıyım?

Bu sorularınız veteriner hekimlerinize yöneltmeniz gereken sorular.

Ben veteriner hekimler ile çalışarak, belli hastalıkların tedavisinde aromaterapi uygulamalarını tedavi protokolüne katmak mümkünse, yardımcı olmaya çalışıyorum. Ve tedavi konusunda SADECE veteriner hekimlere danışmanlık ve tavsiye veriyorum.

Bununla beraber benim evcil hayvanlarla ilgili aromaterapi seanslarım;

• evcil hayvanlarınızın bakım rutinlerinin belirlenmesi

• davranış problemlerinin giderilmesi,

• sağlığının korunması

• onlarla aranızdaki ilişkiyi güzelleştirecek ritüeller

...üzerine. Bu konuya ilgi duyuyorsanız Seanslarım sayfasından randevu alabilirsiniz.

Evcil hayvanlar ve aromaterapi üzerinde güvenlik konusunda bu sayfada paylaştığım notlara bakmanız da güzel olabilir.

• Veteriner hekimlerle nasıl çalışıyorsunuz?

Aylık bir ücret üzerinden anlaşıyoruz. Doğal tedavi uygulamak isteyen hasta aileleri olduğu zaman veya konvansiyonel tedavileri doğal tedavilerle desteklemek istedikleri zaman beni arıyorlar. COVID19 öncesinde her hafta belli bir gün/saat kliniklere gittiğim de oluyordu.

• Eskiden bir uçucu yağ/kullanım amacı çizergeniz vardı, bu sayfa şimdi nerede?

Haklısınız. Eskiden hangi semptom için hangi özün kullanılması gerektiğini paylaştığım bir çizerge sayfam vardı. Fakat buradan yola çıkarak çok yanlış uygulamalar yapıldığını gördüm. Dolayısıyla bu sayfayı kaldırdım. Yakında bu ve benzeri bilgileri paylaştığım, eğitimlerime/seanslarıma katılan ve beraber çalıştığım insanlara özel bir sayfa hazırlayıp paylaşacağım.

• Kedilerde dış parazit için yapılan ense damlasının aromatik bir alternatifi var mı?

Hayır, yok. Kediniz zamanının 100%'ünü evde geçiriyor olsa bile, dış parazit damlalarını yapmalısınız.

• Kedimi sakinleştirmek için lavanta/papatya/XYZ kullanıyorum ama o bu kokuları duyunca reaksiyon veriyor/ısırıyor/tırmalıyor/kaçıyor - ne yapmam lazım?

Evrimsel süreçte, rahatsızlıklara karşı doğadan seçtikleri bir takım ot, kök ve çiçeklerle kendilerini binlerce yıldır tedavi etmiş hayvanlarımız, aromaterapi uygulamaları söz konusu olduğunda "seçici" pozisyonda olmalıdırlar. Bir yara tedavisi, kas/iskelet sistemi problemi veya benzer fizyolojik ihtiyaçların söz konusu olmadığı durumlarda, - özellikle davranış problemlerinin çözümü, ilişki geliştirme ve bakım amaçlı kullanımlarda - evcil hayvanlarınızın kafasını çevirdiği, kaçtığı veya benzer red davranışları sergiledikleri bitki özlerini kesinlikle kullanmayın. Evcil hayvanınızı zorlamayın, aynı etkide başka bir koku deneyin.